ዳሰሳ ዘ ማለዳ (የካቲት 11/2012)
ኢትዮጵያ በስድስት ወራት ውስጥ 39 ነጥብ 2 ቢሊዮን ብር ብድርና እርዳታ አገኘች ኢትዮጵያ በ2012 ግማሽ በጀት ዓመት 39 ነጥብ 2 ቢሊዮን ብር ብድርና እርዳታ ማግኘቷን የገንዘብ ሚኒስቴር ዛሬ የካቲት 11/2012 በሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ አስታወቀ። ብድሩ የተገኘው ከዓለም አቀፍ…
ጁነዲን ሳዶ ሸገር የተሰኘ አዲስ ባንክ ሊመሠርቱ ነው
የቀድሞው የኦሮሚያ ክልል ርዕሰ መስተዳድር ጁነዲን ሳዶ ‹ሸገር› የተሰኘ አዲስ ባንክ ከሌሎች አጋሮቻቸው ጋር በመሆን በማቋቋም ላይ መሆናቸውን አስታወቁ። የባንኩ መሥራች ቦርድ ሰብሳቢ የሆኑት ጁነዲን ለአዲስ ማለዳ እንደተናገሩት፣ ድርሻ የመሸጥ ፈቃድ ከብሔራዊ ባንክ አግኝተው ከየካቲት ሰባት ጀምሮ በይፋ አክስዮን መሸጥ…
ቫላንታይንን በኮሮና ቫይረስ ስጋት መካከል
ከዚህ ቀደም በነበሩት ዓመታት አዲሰ አበባ እንዲሁም የተለያዩ ከተሞች የፍቅረኞችን ቀን ለማክበር ደፋ ቀና ይሉ ነበር። የተለያዩ ሆቴሎች እና ሬስቶራንቶች የተለያዩ ዝግጅቶችን በማዘጋጀት በዓሉን ያደምቁታል። ምንም እንኳን የፍቅረኞች ቀን መከበር ‹አለበት የለበትም› የሚለው ሐሳብ አሁንም ድረሰ አከራካሪና አጨቃጫቂ ቢሆንም፤ ቀይ…
በፖሊስ ህይወታቸው ያለፈው ሚካኤል እና ሚሊዮን እነማን ነበሩ?
ረቡዕ ከእኩሌ ሌሊት በኋላ በተለምዶ 22 ተብሎ በሚጠራው አካባቢ የቅድስት አርሴማ እና ቅዱስ ገብርኤል ቤተክርስትያን ግንባታ ጋር በተያያዘ ለጥር 27/2012 አጥቢያ ላይ ግርግር ተፈጠረ። ችግር የተፈጠረው በቤተክርስትያኒቱ በነበሩ ምዕመናን እና በጸጥታ አስከባሪ ፖሊሶች መካከል ነበር። በተፈጠረው ግርግር መካከልም ከጸጥታ ኃይሎች…
የአባይ ወንዝ ፖለቲካ፣ የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ እና አሜሪካ፡ ወዴት?
ቅድመ-ታሪክ ጣሊያን እና እንግሊዝ ኢትዮጵያን ያስጨንቁ በነበረበት እና የጣና ሐይቅን የእንግሊዝ ቅኝ ለማድረግ በሙሉ ኢትዮጵያን ደግሞ ለጣሊያን አሳልፎ ለመስጠት በሚያሴሩበት እ.ኤ.አ. በ1920ዎቹ መጨረሻ ገደማ በእንግሊዝ የኢትዮጵያ ሚኒስትር የነበሩት ሐኪም ወርቅነህ/ዶክተር ማርቲን የአሜሪካ ኩባንያዎች በጣና ሐይቅ ላይ ግድብ እንዲሰሩ እንዲያግባቡ ወደ…
ለሴቶች ምቹ ያልሆነችዋ አዲስ አበባ
መዲናችን አዲስ አበባ ከፍተኛ ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴ የሚከናወንባት፣ በርካታ ግዙፍ የመንግሥት እና ዓለማቀፋዊ የንግድ ተቋማትን በውስጧ አቅፋ የያዘች ሰፊ ከተማ ነች። የከተማዋ የዳቦ ቅርጫትነት፣ የሕንጻዎቿ ውበት እና የመብራቷ ድምቀት ተረክ ሆዱን እያባባው መዳረሻውን አዲስ አበባ ላይ የሚያደርገው ሰው እያየለ መሔድ የከተማዋ…
አዋጁ የጥላቻ ንግግርን እና ሐሰተኛ መረጃ ስርጭትን ለመቆጣጠር ምርጡ አማራጭ አይደለም!
የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ያለፈው ሐሙስ፣ የካቲት 5/2012 የጥላቻ ንግግር እና የሐሰተኛ መረጃ ስርጭትን ለመከላከልና ለመቆጣጠር የወጣውን ረቂቅ አዋጅ በ23 ተቃውሞና በኹለት ድምፀ ተአቅቦ በአብላጫ ድምጽ አጽድቋል። ይህ ረቂቅ አዋጅ ኅዳር 2012 ለዚሁ ምክር ቤት ቀርቦ ውይይት ከተደረገበት በኋላ ለሚመለከተው…
ይሄም ተድበስብሶ አይቅር፤ የፀጥታ ኃይሎች ዛሬም ለሕግ/በሕግ ይገዙ!
ባሳለፍነው ሳምንት በአዲስ አበባ ከተማ በተለምዶ 24 ተብሎ በሚታወቀው አካባቢ የእምነት ክዋኔ በማከናወን ላይ በነበሩ ሰዎች ላይ በፀጥታ ኃይሎች የተፈፀመው የአስለቃሽ ጭስ እና ጥይት ጥቃት የአዲስ አበባን ብሎም የኢትዮጵያን ሕዝብ ያሳዛነ ድርጊት ነበር። ስለ ቤተክርስትያኑ የወጡ የተለያዩ መረጃዎች እንደሚሳዩት፣ የፀጥታ…
የተዘነጋው የሕጻናት ዓለም – በጉዲፈቻ መነጽር
ምርጫ ካርድ ወስደው ለፓርቲዎች ድምጽ የመስጠት እድሜ ላይ አልደረሱም። እንደ ብሔር ‹ተጨቁነናል› ብሎ የሚሟገትላቸው፣ እንደ ጾታ ‹መብታችን ይከበር› ብሎ የሚጮኽላቸው አክቲቪስት ነን ባይ ተወካይ የላቸውም። የጣሏቸው አዋቂዎች ሆነው ድምጽ እንዲያሰሙላቸው የሚጠበቁትም እነዛው አዋቂ የተባሉ ሰዎች ናቸው። መንግሥትም፣ ማኅበረሰብና አገርም የሕጻናትን…
ኢትዮጵያ፡ ከድሃም ደሃ
ኻያ ብር ብቻ በአሁኑ የኢትዮጵያ ሁኔታ ለአንድ ኢትዮጵያዊ ምን ምን ሊያደርግለት ይችላል? የኢትዮጵያ መንግሥት በተለያዩ ምክንያቶች ይህ ብር ለአንድ ሰው የእለት ወጪ ሊሸፍን እንደሚችል አድርጎ የተናገረበት አንድ ወቅት ነበር። በዚህም ከድህነት ወለል በታች የሚኖሩ ዜጎች ብዛት ከ23 በመቶ እንደማይዘል ተደርጎ…
የኢትዮጵያ ሕዝብ ቁጥር ዕድገት – ሀብት ወይስ ስጋት?
መንገዶች፣ የገበያ ቦታዎች፣ ከከተማው ውጪ ጉዞ የሚደረግባቸው የአውቶብስ መናኽሪያዎች፣ የእምነት ተቋማት ወዘተ ከእለት እለት የሚንቀሳቀሱባቸው ሰዎች ብዛት እየጨመረ ነው። አዲስ አበባን ጨምሮ ጥቂት የማይባሉ ከተሞችም ፍልሰትን የሚያስተናግዱ በመሆኑ፣ ግርግሩና መጨናነቁ ሕዝብ እየበዛ ለመሆኑ ማሳያ ሆነዋል። ባለሙያዎች በሰጡት ትንበያ መሠረት ደግሞ…
ኢትዮጵያዊው ባለሀብት – 40 ዓመታትን በነዳጅ ገበያ
ትውልዳቸው ምዕራብ ኢትዮጵያ ወለጋ ላይ በ1950 ነው። የሦስት ልጆች አባት የሆኑት ታደሰ ጥላሁን፣ የኖክ ማደያ ዋና ሥራ አስፈጻሚም ናቸው። በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ኮሜርስ በአካውንቲንግ የመጀመሪያ ዲግሪያቸውን እንደያዙ ነበር ወደ ሼል ግሩፕ ያቀኑት። በዛም ሠልጥነው የተለያዩ አገራት ለመንቀሳቀስ እድል አግኝተዋል። የተለያዩ…
‹‹የክልል መንግሥታት የሚፈጽሙት የመብት ጥሰት መንግሥት እንደፈጸመው ነው የሚቆጠረው››
ከ2010 አጋማሽ ጀምሮ በኢትዮጵያ የነፈሰው የለውጥ አየር በአገር ውስጥ ብዙዎችን በደስታ ሲያስተነፍስ፣ በውጪ ያሉ የተለያዩ ተቋማት ደግሞ ዐይናቸውን ጥለው የሆነውንና የሚሆነውን እንዲከታተሉ ጋብዟል። ያለ ፍትህ ታስረው የነበሩ መፈታታቸው፣ በብዙ የመብት ጥሰት ውስጥ የነበሩም መብታቸው እንዲከበርላቸው መደረጉንም መስክረዋል። ኢትዮጵያም በሰብአዊ መብት…
‹‹መንገድ ላይ መሰንቆ ይዞ መሄድ ፋሽን የሚሆንበት ጊዜ ይመጣል››
ትውልድን እድገቱ አዲስ አበባ ነው። ባህላዊ የሙዚቃ መሣሪያ ከሆነው ማሲንቆ ጋር የሚገርም መግባባት አላቸው። የማሲንቆን አቅም በሚገባ እንደተረዳ ያስታውቃል፤ ያሻውን ሙዚቃ፤ የአገር ቤቱን ምት ይሁን የባህር ማዶ ዘመናዊ መሣሪያ የሠራውን ዜማ በማሲንቆው መጫወት ያውቅበታል። ሀዲስ ዓለማየሁ ይባላል፤ በቅጽል ሥሙ ሀዲንቆ።…
ማህበረ ፖለቲካ
የኢትዮጵያ ምርጫ ቦርድ ከማላዊው አቻው ውድቀት ይማር!
ምርጫ ቦርድ በተለያዩ ጫናዎች ስር ነው። ከመንግሥት ጣልቃ ገብነት ነጻ እንደሆነ ቢነገርና ምርጫውም ነጻና ፍትሐዊ ይሆናል ተብሎ ቢጠበቅም፣ አካሄዱ ግን ወደዛ እንዳልሆነና እንደማይመስል ያብራራሉ። ጠቅላይ ሚስትሩ በተወካዮች ምክር ቤት ያደረጉትን ንግግርና የሰጡትንም ምላሽ፣ ይልቁንም ከምርጫ ጋር የሚገናኙ ነጥቦች አወዛጋቢ ከመሆናቸው…
ከምናብ ወደ እውነት ማን ያስጠጋን?
የኢትዮጵያ ፖለቲካ ከሐሳባዊነት ሳይላቀቅ የኖረበትን ዘመን እየጠቀሱ የሚያብራሩት ይነገር ጌታቸው፣ ሕዝብ እንዲሁም ፖለቲካ ፓርቲዎች ይመጣል እያሉ የሚጠብቁት ሁሉ በአንጻሩ ሲሆን የታየባቸው የታሪክ አጋጣሚዎች ያወሳሉ። ይህ በሆነበት ሁኔታ አሁን ላይ የሚታዩ የፖለቲካ ፓርቲዎችም ‹ብልጽግና ይሸነፋል› የሚል እምነት መያዛቸው ካለፈው ሁኔታ አንጻር…
“እኔን ይወክለኛል”
በማኅበራዊ ኑሮ የተፈጠረውን የማዕረግ ተዋረድ ወንዶችን ከበላይ ሴቶችን ከታች አስቀምጧል። ይህም በዘመናት ሒደት የተገነባው የተዋረድ ስርዓት ከላይ ላለው ያለድካም ሲያደላ፤ ከታች ላስቀመጠው በአንጻሩ የሚነፍግ፤ በጥቅሉ የተዛባ የኃይል ሚዛን ፈጥሯል። ‹‹እኔን ይወክለኛል›› የሚሉት በፍቃዱ ኃይሉ፣ በራስ ጥረት ሳይሆን በማዕረግ ተዋረዱ ተጠቃሚ…
የመንግሥት ድርጅቶችን ወደ ግል ማዘዋወር ጥሞና ያስፈልገዋል
በኢትዮጵያ ውስጥ ከመጣው የፖለቲካ ለውጥ ጋር ተያይዞ፥ የዐቢይ አሕመድ መንግሥት በምጣኔ ሀብት በኩል ሊወስዳቸው ካሰባቸው እርምጃዎች መካከል አንዱና በአማካሪ ቡድን በማስጠናት ላይ የሚገኘው የመንግሥት የልማት ድርጅቶችን ወደ ግል በከፊልም ሆነ ሙሉ በሙሉ ማዘዋወርን በተመለከተ ይገኝበታል። የምጣኔ ሀብት ምሁሩ ዓለማየሁ ገዳ…
ግብርን ለማሰባስብ ከዘመቻ ይልቅ ትክክለኛ ፖሊሲና ፍትሐዊ አተገባበር
ኢትዮጵያ ከግብር የሚሰበሰበውን መጠን ለማሳደግ ተግባራዊ እያደረገች ያለችውን ዘመቻ የግብሩን መሰረት ከማስፋት ይልቅ የግብር መጠንን በማሳደግ ላይ ትኩረት ያደረገ መሆኑን ሳምሶን ኃይሉ ይተቻሉ። እንደዚህ ዓይነት አካሔድ የንግድና መዋዕለ ነዋይ ፍሰት መቀዛቀዝ ብሎም የምጣኔ ሀብት ዕድገት መቀነስ ሊያስከትል ስለሚችል ትክክለኛ ፖሊሲ…
ኢትዮጵያን ከብቸኛ አውራ ከተማ ባለቤትነት ማላቀቅ
ከአዲስ አበባ ጋር ተያይዞ የሚነሳውን የልዩ ጥቅምና ባለቤትነት ጥያቄ መነሻ በማድረግ ጉዳዮን በኢትዮጵያ ውስጥ ካለው አጠቃላይ የከተሞች ዕድገት ጋር ያቆራኙት ሳምሶን ኃይሉ፥ መፍትሔው በርካታዎቹ ትናንሽ ከተሞች ያላቸውን እምቅ ሀብት መሰረት በማድረግ ወደ ሰፋፊ ከተማነት ማሳደግ ነው ሲሉ ይሞግታሉ። ዘግይቶ…
እውቀትን ፍለጋ
ሕይወት አንድም ሰዎች ባከበሩት ፍላጎታቸው መሠረት የሚሄዱት ጉዞ ነው፤ ከሕልማቸው ለመድረስ። የኑሮ ሁኔታ ግድ ብሎ ባልፈለጉት መስክ ቢሰማሩ እንኳ፣ የሚፈልጉትን በማሰብ ውስጥ ጉዞው መኖሩ አይቀርም። አንዳንዶች ደግሞ በራሳቸው ባይሆንም በሌሎች ሕይወት ውስጥ ጉዞውን በማየት የሐሳብ ሸክማቸውን ያቀላሉ። እንዲህ ያለ የሕይወት…
በዴሞክራሲ ዓይን
ዕፅ፣ ዴሞክራሲ እና ደኅንነት
የኔዘርላንድ የመድብለ ፓርቲ ዴሞክራሲ ተቋም (NIMD) “Drugs, Democracy and Security” በሚል ርዕስ የተደራጁ ወንጀሎች በላቲን አሜሪካ የፖለቲካ ስርዓት ላይ የሚያሳድሩትን ተፅዕኖ የሚዳስስ ጥናታዊ መጽሐፍ እ.ኤ.አ. በ2011 አሳትሟል። በመጽሐፉ የመጀመሪያ ምዕራፍ የተዳሰሰው የተደራጁ ወንጀሎች እንዴት እንዳደጉ እና ለዴሞክራሲ ስርዓት ግንባታ እንቅፋት…
የራስን ዕድል በራስ መወሰን
በኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት የአንቀጽ 39ን ያህል አወዛጋቢ አንቀጽ የለም። “የራስን ዕድል በራስ መወሰን እስከ መገንጠል”። አሁን በኢትዮጵያ የፖለቲካ ተዋስኦ ውስጥ የራስን ዕድል በራስ መወሰን የሚለውን ብዙ ሰዎች የሚረዱት የአስተዳደር ጉዳይ ሳይሆን የመገንጠል ጉዳይ አድርገው ነው። “እስከ መገንጠል” የሚለው ቃል የራስን…
የሥልጣን ክፍፍል ነገር
የፌዴራሊዝም ዋነኛ መርሕ የመንግሥት ሥልጣንን ያልተማከለ ማድረግ ነው። ይህም “የወል እና የተናጠል አመራር” (‘ሰልፍ ኤንድ ሼርድ ሩል’) በተባለ መንገድ ይፈፀማል። የጋራ አመራሩ በፌዴራል መንግሥቱ አማካይነት የሚከናወን ሲሆን፥ የተናጠል አመራሩ ደግሞ በክልል መንግሥታቱ አማካይነት የሚፈፀም ነው። የሥልጣን ክፍፍሉ እና ኢ-ማዕከላዊነት ወደታችኛው…
የ16 ዓመቷ ታዳጊ በፌስቡክ ጨረታ ተዳረች
ፌስቡክ በደቡብ ሱዳን የሚገኙ አንድ ሰው በማኅበራዊው ድረገጹ አንዲት የ16 ዓመት ታዳጊ ልጅን አጫርተው ሲሸጡ ምንም እርምጃ ስላልወሰደ ወቀሳ ደርሶበታል። ሰውየው ልጅቷን ከፍተኛ ዋጋ ላቀረበልኝ ሰው እድራለሁ ብለው በፌስቡክ ገጻቸው ጽፈው 5 ሰዎች የተሳተፉበት ጨረታ ተካሒዷል ብሎ ሲ.ኤን.ኤን ዘግቧል። ባለፈው…
በየመን 85 ሺህ ሕጻናት በረሃብ ሞተዋል
14 ሚሊዮን የመናዊያን ለረሃብ እየተጋለጡ ነው በአስከፊ የእርስ በእርስ ጦርነት ውስጥ በምትገኘው የመን በሦስት ዓመት ውስጥ 85 ሺህ የሚጠጉ ሕጻናት በረሃብ ምክንያት ሕወታቸውን እንዳጡ ተገለጸ፡፡ የሕጻናት አድን ድርጅት (ሴቭ ዘ ቺልድረን) የተባሩት መንግሰታትን መረጃ ተንትኖ ያወጣው ሪፖርት እንዳመላከተው ከአውሮፓዊኑ ሚያዚያ…
የካሾግጂ ግድያ የአሜሪካና ሳዑዲ ግንኙነትን አያሻክርም ተባለ
• የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ከሳዑዲ አረቢያ ያላቸውን ግንኙነት ጠንካራ መሆኑን ጠቁመዋል የአሜሪካው ፕሬዘዳንት ዶናልድ ትራምፕ ማክሰኞ፣ ኅዳር 11/2011 በሰጡት ይፋዊ ምላሽ አሜሪካ ከሳዑዲ አረቢያ ጋር ያላትን አጋርነት አጠናክራ እንደምትቀጥል አስታውቀዋል። ሲ ኤን ኤንን ጨምሮ ሌሎች የአሜሪካ መገናኛ ብዙኃን እንደዘገቡት…
የአፍሪካ ቀንድ ቅርምት እና ኢትዮጵያ
መረጋጋት የተሳነው የአፍሪካ ቀንድ ከምዕራባውያን አገራት፣ እስከ መካከለኛው ምሥራቅ እና የሩቅ ምሥራቅ አገራት ለጦር ቀጠናነት እየተሻሙበት ነው፡፡ ለመሆኑ የዚህ ሁሉ መነሻ እና መድረሻ ምንድን ነው?በዚህና ተያያዥ ጉዳዮች የእህት መጽሔታችን ‹ኢትዮጰያን ቢዝነስ ሪቪው› ዋና አዘጋጅ ሳምሶን ብርሃኔ ያጠናቀረውን ጽሑፍ ለአዲስ ማለዳ…
የክልሎች ደኅንነት እና የፌዴራል መንግሥቱ ሚና
ፌዴራሊዝም በጥቅሉ የወል እና የተናጠል አስተዳደር መሆኑ ይታወቃል። ይሁን እንጂ የኢትዮጵያ ፌዴራሊዝም በተግባር ደካማ በመሆኑ ማዕከላዊ (የፌዴራል) መንግሥቱ ፈላጭ ቆራጭ ሆኖ ከርሟል። በቅርቡ የተከሰተውን የፖለቲካ ለውጥ ተከትሎ ግን የፌዴራሉ መንግሥት ክልሎች ውስጥ የፀጥታ እና ሕግ ማስከበር ፈተናዎች ከክልሎች ሲገጥመው እየተስተዋለ…
ብቸኛው የኢትዮጵያ የእግር ኳስ ገድል ትውስታ በ3ኛው አፍሪካ ዋንጫ
ከአስተዳደራዊ ችግር እስከ ስፖርታዊ ጨዋነት መጓደል ስር የሰደደ ችግር የተተበተበውና ደረጃው ከዓመት ዓመት እያሽቆለቆለ ያለው የኢትዮጵያ እግር ኳስ ብሔራዊ ቡድን በታሪክ የማይረሳውን ገድል ያስመዘገበው ከዛሬ 57 ዓመታት በፊት ጥር 13/ 1954 ነበር። ሚኪያስ በቀለ ይህንን ፈር ቀዳጅና ለሌሎች ድሎች መነሻ…
የመጽሐፍት ቅኝት
አሜሪካዊያን ከ200 ዓመት በፊት እኛ አሁን የደረስንበት አደባባይ ላይ
‘የጀግንነት አርአያዎች’ በሚል ርዕስ በጆን ኤፍ ኬኔዲ ተጽፎ የነበረው የተሻገር ውቤ ትርጉም መጽሐፍ የአሜሪካን ፌዴሬሽን አንድ ላይ ለመጠበቅ ስለተደረጉ ተጋድሎዎች እንደሚተርክ የሚነግሩን ብርሃኑ ሰሙ፥ እኛም እየገጠመን ያለው ፈተና እነርሱ ከኹለት ምዕተ ዓመታት በፊት የገጠማቸው ፈተና ነው ይላሉ። አሜሪካዊያን…
ሰሚ ያጡ አዛውንቶች እና የሴራሊዮን እርስ በእርስ ጦርነት
በሴራሊዮን የእርስበርስ ጦርነት ላይ ታዳጊ ጦረኛ በነበረው እስማኤል ቢሀ የተጻፈውን ግለ ታሪክ፣ ሙሉጌታ ገብሬ “ታዳጊው ጦረኛ” በሚል ርዕስ ተርጉመውታል። ብርሃኑ ሰሙ ትርጉሙን አንብበው ቅምሻ በማካፈል፣ መጽሐፉ ለኛም መማሪያ ይሆናል ይላሉ። በሴራሊዮን የእርስበርስ ጦርነት ላይ ታዳጊ ጦረኛ በነበረው እስማኤል ቢሀ የተጻፈውን…