በኢትዮጵያ በኮቪድ የተያዙ ሰዎች ቁጥር 25 ደረሰ
የኢትዮጵያ ሕብረተሰብ ጤና ኢንስቲትዩት ባለፈው 24 ሰአታት ውስጥ በ66 ሰዎች ላይ ባደረገው የላብራቶሪ ምርመራ በኮሮቪድ19 የተያዙ ተጨማሪ ሶስት ሰዎች መኖራቸው መረጋገጡን ጤና ሚኒስቴር አስታወቀ። ኢንስቲትዩቱ ይህ መረጃ እስከ ተዘጋጀበት ሰዓት ድረስ በአጠቃላይ 1013 የላቦራቶሪ ምርመራ ማካሄዱን ያስታወቀ ሲሆን በአጠቃላይ በሀገራችን…
‹‹ሶደሬ ሪዞርት በኦሮሚያ ክልል መንግሥት ትዕዛዝ ተዘግቷል›› ዲንቁ ደያሳ
ከ70 ዓመታት በፊት በቀዳማዊ ኃይለሥላሴ የተቋቋመው እና በኋላም ወደ ግሉ ዘርፍ እንዲዞር የተወሰነው የሶደሬ ሪዞርት በኦሮሚያ ክልል ባለሥልጣናት ትዕዛዝ ባሳለፍነው ሐሙስ መጋቢት17/2012 መዘጋቱን ሪዞርቱ አስታወቀ። አዲስ ማለዳ ያነጋገረቻቸው የድርጅቱ ከፍተኛ ባለድርሻ ዲንቁ ደያሳ እንደገለፁት ‹‹ለጊዜው ሪዞርቱ ለምን እንደተዘጋ አላውቅም። እኔ…
የኮሮና ጫና በርዕዩተ ዓለሞች እና እውነታዎች ላይ
ባለፉት ሦስት ወራት መነጋገሪያ ሆኖ ከቆየ በኋላ በአሁኑ ጊዜ የሁሉንም ቤት እያንኳኳ የሚገኘው የኮሮና ቫይረስ ወረርሽኝ የጤና ችግሮች ብዙ የተባለላቸው ቢሆንም በሰፊው ተቀባይ በሆኑ ርዕዮተ ዓለሞች እና ዓለማቀፋዊ ሂደቶች ላይ ያለው ጫና ዘላቂ እንደሚሆን ይገመታል። በዚህም መሠረት ወረርሽኙ በኒዮሊብራሊዝም፣ በሉላዊነት…
የኮቪድ-19 ኹለቱ ገጽታዎች
የወራት ዕድሜን ብቻ ቢያስቆጥርም፣ በአጭር ጊዜ ውስጥ ዓለምን በማዳረስ ይህ ጽሑፍ እስከተጠናቀረበት ጊዜ እንኳን ከ200 ሺሕ የሚልቅ የዓለም ሕዝብን ታማሚ በማድረግ በአንድም በሌላ በለይቶ ማቆያ ክፍል እንዲቀመጡ አድርጓል። በዚህ ብቻ ሳይበቃ፤ ቫይረሱ መጀመሪያ ከጀመረባት የቻይናዋ ዉሃን ግዛት በመነሳት ወደ አራቱም…
የፀረ ኤች አይ ቪ መድሃኒት ያልጀመሩና ያቋረጡ ሰዎች ለኮቪድ19 ከፍተኛ ተጋላጭ ናቸው ተባለ
የዓለም አቀፍ ወረርሺኙ ኮቪድ19 በሽታ የመከላከል አቅማቸው ዝቅተኛ የሆኑ ሰዎች ላይ ጫናው የበረታ እንደሆነ የዓለም የጤና ድርጅት በተደጋጋሚ አስታውቋል። በኢትዮጵያ ከ 600 ሺህ በላይ ከቫይረሱ ጋር የሚኖሩ ዜጎች አሉ ተብሎ ሲገመት ከዚህ ውስጥ ከ 110 ሺህ በላዩ…
ኢትዮጵያ ለኮሮና ቫይረስ ተዘጋጅታ ይሆን?
የአዲስ አበባ ነዋሪ የሆኑት ይግዛው ተፈሪ ካዛንቺስ አካባቢ ጫማቸውን እያስጠረጉ ሳሉ ነበር አዲስ ማለዳ ያገኘቻቸው። ስለኮሮና ቫይረሱ መስማት ከጀመሩ ኹለት ወር ገደማ እንደሆናቸው የሚገልጹት ይግዛው፣ አሁን ግን በዜና ከመስማት ባሻገር ስለራሳቸው ጤና መጨነቅ መጀመራቸውን ነው የሚናገሩት። በስልሳዎቹ እድሜ መጀመሪያ ላይ…
ሁሉም አካላት ኃላፊነታቸውን ሊወጡ ይገባል!
የጤና ዘርፋቸው ያልጎለበተ እንደ ኢትዮጵያ ያሉ አገሮች በበለፀጉት አገሮች በሺሕዎች የሚቆጠሩ ሰዎችን ሕይወት የቀጠፈውን ኮቪድ-19 ቫይረስን ለመቋቋም ያላቸው ዝግጁነት እጅጉን አናሳ ነው። በቫይረሱ የተጠቁ ሰዎች ከፍተኛ ክትትል በሚያስፈልጋቸው ሁኔታ ውስጥ ሲሆኑ ሊያገኟቸው የሚገቡት እንደ ቬንቲሌተር ዓይነት የሕክምና ማገዣዎች ቁጥር አናሳ…
ኮሮና ቫይረስን መዳፈር ይብቃ!
ከቀን ወደ ቀን ዓለምን በከፍተኛ ፍጥነት በማዳረስ የበርካታ ሰዎችን ሕይወት እየቀጠፈ የሚገኘው ኮሮና፤ ኮቪድ-19 አሁንም ግስጋሴውን እንደቀጠለ ነው። የዓለም አገራት በሽታው በቻይናዋ ዉሃን ግዛት ከተከሰተ ጀምሮ ድንበራቸውን ተሻግሮ እንዳይገባ እና የተፈራውን ጉዳት እንዳያደርስም ጠንካራ ጥረቶችን ሲያደርጉ ተስተውለዋል። ይሁን እንጂ ምንም…
ኮቪድ19 እና በድል የተደመደሙ ትንቅንቆች
ኮቪድ19 የተሰኘው ቫይረስ ዓለምን ማስጨነቁን አልተወም። መንግሥታት እንደ አገር፣ ሰዎችም እንደ ግለሰብ ያሰቡትና ያቀዱት ቀርቶ፣ ጥቁር እንግዳ ሆኖ በድንገት የተከሰተው ቫይረሱ፣ ሁሉንም ከእቅዳቸው አናጥፏቸዋል። የብዙዎችን ሕይወት ሲቀጥፍ፣ የአገራትን ኢኮኖሚ አስታሞ ማኅበራዊ ግንኙነቶችን አስታጉሏል። አሁንም አስጨናቂ የሞትና በቫይረሱ የመያዝ ዜናዎች እየተሰሙ…
ወቅታዊው የዓለም አጀንዳ
ኮቪድ19 የተሰኘው የኮሮና ቫይረስ ዓለምን እያሸበረ ይገኛል። ቻይና አዳዲስ የቫይረሱ ተጠቂዎች መመዝገብ ማቆሟንና በቫይረሱ የመያዝ ሁኔታ እንደቆመ በመግለጽ፣ ወደ መደበኛው ሕይወት ለመግባት እየተንደረደረች ትገኛለች። በአንጻሩ እንደ ጣልያን ያሉ አገራት ደግሞ በቫይረሱ የተያዙ ዜጎቿ ቁጥር ከእለት እለት እየጨመረ በሞት መጠንም ከቻይና…
መሬት ለአራሹ
የኢትዮጵያ ታሪክ ከሦስት ሺሕ ዓመት የሚዘልቅና የሚልቅ ነው። በእነዚህ ሁሉ፣ በምናውቃቸውም በማናውቃቸውም ዘመናት ታድያ የኢትዮጵያ ገበሬ ዝናብና በሬውን እያሞገሰና እያባበለ ሲኖር ነው የሚታወቀው። አንዳንዴ ተፈጥሮ ፊቷን ስታዞርበት ከሚያጋጥመው ድርቅና ረሃብ በላይ፣ በፖሊሲ፣ በስርዓትና በሕግ ሥም መሬቱን መነጠቁ ከሁሉም ሲያስከፋው ኖሯል።…
‹‹የፌዴራል መንግሥት የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅን ሲያውጅ የክልሎችን ሥልጣን ጭምር ማገድ ይችላል››
የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ በኢፌዴሪ ሕገ መንግሥት ላይ መንግሥት መደበኛውን ስርአት ተጠቅሞ ሕግ ማስከበር የማይችል ሲሆን፣ ከተወሰኑ መብቶች ውጪ መብቶችን እንዲገድብ ሥልጣን የሚሰጥበት ሂደት ነው። የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በሥራ ላይ ያለ ከሆነ በሚኒስትሮች ምክር ቤት በታወጀ በ48…
‹‹አሠራሩ ካልዘመነ፣ ኤጀንሲው ባለው አቅም ከፍተኛ ትምህርት ተቋማትን መከታተል ይከብደዋል››
የከፍተኛ ትምህርት ጥራት እና አግባብነት ኤጀንሲ ዳይሬክተር ጄነራል የሆኑት አንዱዓለም አድማሴ (ዶ/ር) አሁን ላይ የሚገኙበትን የሥራ ኃላፊነት ከመያዘቸው በፊት ኢትዮ ቴሌኮምን ከ2005 እስከ 2010 ድረስ መርተዋል። እንዲሁም በተቋሙ የኦዲት እና የሰው ሀብት መኮንን በመሆንም አገልግለዋል። አንዱዓለም የመጀመሪያ እና ኹለተኛ ዲግሪያቸውን…
‹‹የእርሻ መሬት ሊስፋፋ የሚችልበት ቦታ ከእንግዲህ ወዲህ አይኖርም››
ትውልዳቸው ናዝሬት ከተማ ነው፤ የ80 ዓመቱ አዛውንት ደሳለኝ ራኽመቶ። ከመሬት ጋር በተገናኙ ጉዳዩች ሐሳብና አስተያየት እንዲሰጡ ቀድመው ሊጠሩ ከሚችሉና በጉዳዩም የበሰለ እውቀትና መረጃ ካላቸው ሰዎች መካከል ናቸው። አብዛኛውን እድሜያቸውን ለጉዳዩ ሰጥተው የተለያዩና ሰፋፊ ጥናቶችን በግብርናው ዘርፍ አካሂደዋልና የመሬት ጉዳይ ከእግር…
ማህበረ ፖለቲካ
የደራርቱ ፍልሚያ ለሰብዓዊነት ነው!!
በኮሮና ቫይረስ ምክንያት ከታጎሉ እቅዶች መካከል የ2020 የቶኪዮ ኦሎምፒክ ይገኝበታል። ከዓመት በፊት ዝግጅት የጀመረችው አዘጋጇ ቶኪዮ፣ ውድድሩ ከነአካቴው እንዳይቀርና ዝግጅቷ ሁሉ ኪሳራ ላይ እንዳይወድቅ ከወዲሁ ሰግታለች። ይሁንና ለጊዜው ውድድሩ ለአንድ ዓመት መራዘሙ አልቀረም። የኢትዮጵያ አትሌቲክስ ፌዴሬሽን እና ኦሎምፒክ ኮሚቴ በዚህ…
ኢትዮጵያ ሶርያን አትሆንም!
ኮቪድ-19 የተሰኘው የኮሮና ቫይረስ ስርጭትን ተከትሎ፣ የተለያዩ ዘረኛ አስተያየቶች በተለያየ አጋጣሚ ሲሰሙ ነበር። ይህም በተለይ በአሜሪካ በኩል ‹የቻይና ቫይረስ› እየተባለ መጠራቱ ዘረኝነትንና ጥላቻን ያስከትላል ተብሎ በመገናኛ ብዙኀን ቃሽ መቆየቱ ይታወሳል። በተጓዳኝ በኢትዮጵያ አሜሪካውያን ከቫይረሱ ጋር በተገናኘ ጥቃት ደርሶባቸዋል ተብሎ በመገናኛ…
“እኔን ይወክለኛል”
በማኅበራዊ ኑሮ የተፈጠረውን የማዕረግ ተዋረድ ወንዶችን ከበላይ ሴቶችን ከታች አስቀምጧል። ይህም በዘመናት ሒደት የተገነባው የተዋረድ ስርዓት ከላይ ላለው ያለድካም ሲያደላ፤ ከታች ላስቀመጠው በአንጻሩ የሚነፍግ፤ በጥቅሉ የተዛባ የኃይል ሚዛን ፈጥሯል። ‹‹እኔን ይወክለኛል›› የሚሉት በፍቃዱ ኃይሉ፣ በራስ ጥረት ሳይሆን በማዕረግ ተዋረዱ ተጠቃሚ…
የመንግሥት ድርጅቶችን ወደ ግል ማዘዋወር ጥሞና ያስፈልገዋል
በኢትዮጵያ ውስጥ ከመጣው የፖለቲካ ለውጥ ጋር ተያይዞ፥ የዐቢይ አሕመድ መንግሥት በምጣኔ ሀብት በኩል ሊወስዳቸው ካሰባቸው እርምጃዎች መካከል አንዱና በአማካሪ ቡድን በማስጠናት ላይ የሚገኘው የመንግሥት የልማት ድርጅቶችን ወደ ግል በከፊልም ሆነ ሙሉ በሙሉ ማዘዋወርን በተመለከተ ይገኝበታል። የምጣኔ ሀብት ምሁሩ ዓለማየሁ ገዳ…
ግብርን ለማሰባስብ ከዘመቻ ይልቅ ትክክለኛ ፖሊሲና ፍትሐዊ አተገባበር
ኢትዮጵያ ከግብር የሚሰበሰበውን መጠን ለማሳደግ ተግባራዊ እያደረገች ያለችውን ዘመቻ የግብሩን መሰረት ከማስፋት ይልቅ የግብር መጠንን በማሳደግ ላይ ትኩረት ያደረገ መሆኑን ሳምሶን ኃይሉ ይተቻሉ። እንደዚህ ዓይነት አካሔድ የንግድና መዋዕለ ነዋይ ፍሰት መቀዛቀዝ ብሎም የምጣኔ ሀብት ዕድገት መቀነስ ሊያስከትል ስለሚችል ትክክለኛ ፖሊሲ…
ኢትዮጵያን ከብቸኛ አውራ ከተማ ባለቤትነት ማላቀቅ
ከአዲስ አበባ ጋር ተያይዞ የሚነሳውን የልዩ ጥቅምና ባለቤትነት ጥያቄ መነሻ በማድረግ ጉዳዮን በኢትዮጵያ ውስጥ ካለው አጠቃላይ የከተሞች ዕድገት ጋር ያቆራኙት ሳምሶን ኃይሉ፥ መፍትሔው በርካታዎቹ ትናንሽ ከተሞች ያላቸውን እምቅ ሀብት መሰረት በማድረግ ወደ ሰፋፊ ከተማነት ማሳደግ ነው ሲሉ ይሞግታሉ። ዘግይቶ…
ኮቪድ19 – የሴቶችን የመብት ትግል ይፈትነው ይሆን?
ኮቪድ19 የተሰኘው የኮሮና ቫይረስ የሰው ልጅን በቀለም፣ በዘር፣ ሃይማኖትና ብሔር ሳይለይ እያጠቃ ያለ ቫይረስ ነው። ወረርሽኝ እንደሆነና ዓለምን የሚያሰጋ ስለመሆኑ የዓለም የጤና ድርጅት ይፋ ካደረገ ጀምሮም፣ የሁሉም አጀንዳ ሆኗል፤ ቫይረሱ። ምንም እንኳ ያለምንም ልዩነት ሰውን ሁሉ ሲያጠቃ ቢታይም፣ የተለያዩ የዓለም…
በዴሞክራሲ ዓይን
ዕፅ፣ ዴሞክራሲ እና ደኅንነት
የኔዘርላንድ የመድብለ ፓርቲ ዴሞክራሲ ተቋም (NIMD) “Drugs, Democracy and Security” በሚል ርዕስ የተደራጁ ወንጀሎች በላቲን አሜሪካ የፖለቲካ ስርዓት ላይ የሚያሳድሩትን ተፅዕኖ የሚዳስስ ጥናታዊ መጽሐፍ እ.ኤ.አ. በ2011 አሳትሟል። በመጽሐፉ የመጀመሪያ ምዕራፍ የተዳሰሰው የተደራጁ ወንጀሎች እንዴት እንዳደጉ እና ለዴሞክራሲ ስርዓት ግንባታ እንቅፋት…
የራስን ዕድል በራስ መወሰን
በኢትዮጵያ ሕገ መንግሥት የአንቀጽ 39ን ያህል አወዛጋቢ አንቀጽ የለም። “የራስን ዕድል በራስ መወሰን እስከ መገንጠል”። አሁን በኢትዮጵያ የፖለቲካ ተዋስኦ ውስጥ የራስን ዕድል በራስ መወሰን የሚለውን ብዙ ሰዎች የሚረዱት የአስተዳደር ጉዳይ ሳይሆን የመገንጠል ጉዳይ አድርገው ነው። “እስከ መገንጠል” የሚለው ቃል የራስን…
የሥልጣን ክፍፍል ነገር
የፌዴራሊዝም ዋነኛ መርሕ የመንግሥት ሥልጣንን ያልተማከለ ማድረግ ነው። ይህም “የወል እና የተናጠል አመራር” (‘ሰልፍ ኤንድ ሼርድ ሩል’) በተባለ መንገድ ይፈፀማል። የጋራ አመራሩ በፌዴራል መንግሥቱ አማካይነት የሚከናወን ሲሆን፥ የተናጠል አመራሩ ደግሞ በክልል መንግሥታቱ አማካይነት የሚፈፀም ነው። የሥልጣን ክፍፍሉ እና ኢ-ማዕከላዊነት ወደታችኛው…
የ16 ዓመቷ ታዳጊ በፌስቡክ ጨረታ ተዳረች
ፌስቡክ በደቡብ ሱዳን የሚገኙ አንድ ሰው በማኅበራዊው ድረገጹ አንዲት የ16 ዓመት ታዳጊ ልጅን አጫርተው ሲሸጡ ምንም እርምጃ ስላልወሰደ ወቀሳ ደርሶበታል። ሰውየው ልጅቷን ከፍተኛ ዋጋ ላቀረበልኝ ሰው እድራለሁ ብለው በፌስቡክ ገጻቸው ጽፈው 5 ሰዎች የተሳተፉበት ጨረታ ተካሒዷል ብሎ ሲ.ኤን.ኤን ዘግቧል። ባለፈው…
በየመን 85 ሺህ ሕጻናት በረሃብ ሞተዋል
14 ሚሊዮን የመናዊያን ለረሃብ እየተጋለጡ ነው በአስከፊ የእርስ በእርስ ጦርነት ውስጥ በምትገኘው የመን በሦስት ዓመት ውስጥ 85 ሺህ የሚጠጉ ሕጻናት በረሃብ ምክንያት ሕወታቸውን እንዳጡ ተገለጸ፡፡ የሕጻናት አድን ድርጅት (ሴቭ ዘ ቺልድረን) የተባሩት መንግሰታትን መረጃ ተንትኖ ያወጣው ሪፖርት እንዳመላከተው ከአውሮፓዊኑ ሚያዚያ…
የካሾግጂ ግድያ የአሜሪካና ሳዑዲ ግንኙነትን አያሻክርም ተባለ
• የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ከሳዑዲ አረቢያ ያላቸውን ግንኙነት ጠንካራ መሆኑን ጠቁመዋል የአሜሪካው ፕሬዘዳንት ዶናልድ ትራምፕ ማክሰኞ፣ ኅዳር 11/2011 በሰጡት ይፋዊ ምላሽ አሜሪካ ከሳዑዲ አረቢያ ጋር ያላትን አጋርነት አጠናክራ እንደምትቀጥል አስታውቀዋል። ሲ ኤን ኤንን ጨምሮ ሌሎች የአሜሪካ መገናኛ ብዙኃን እንደዘገቡት…
የአፍሪካ ቀንድ ቅርምት እና ኢትዮጵያ
መረጋጋት የተሳነው የአፍሪካ ቀንድ ከምዕራባውያን አገራት፣ እስከ መካከለኛው ምሥራቅ እና የሩቅ ምሥራቅ አገራት ለጦር ቀጠናነት እየተሻሙበት ነው፡፡ ለመሆኑ የዚህ ሁሉ መነሻ እና መድረሻ ምንድን ነው?በዚህና ተያያዥ ጉዳዮች የእህት መጽሔታችን ‹ኢትዮጰያን ቢዝነስ ሪቪው› ዋና አዘጋጅ ሳምሶን ብርሃኔ ያጠናቀረውን ጽሑፍ ለአዲስ ማለዳ…
የክልሎች ደኅንነት እና የፌዴራል መንግሥቱ ሚና
ፌዴራሊዝም በጥቅሉ የወል እና የተናጠል አስተዳደር መሆኑ ይታወቃል። ይሁን እንጂ የኢትዮጵያ ፌዴራሊዝም በተግባር ደካማ በመሆኑ ማዕከላዊ (የፌዴራል) መንግሥቱ ፈላጭ ቆራጭ ሆኖ ከርሟል። በቅርቡ የተከሰተውን የፖለቲካ ለውጥ ተከትሎ ግን የፌዴራሉ መንግሥት ክልሎች ውስጥ የፀጥታ እና ሕግ ማስከበር ፈተናዎች ከክልሎች ሲገጥመው እየተስተዋለ…
ብቸኛው የኢትዮጵያ የእግር ኳስ ገድል ትውስታ በ3ኛው አፍሪካ ዋንጫ
ከአስተዳደራዊ ችግር እስከ ስፖርታዊ ጨዋነት መጓደል ስር የሰደደ ችግር የተተበተበውና ደረጃው ከዓመት ዓመት እያሽቆለቆለ ያለው የኢትዮጵያ እግር ኳስ ብሔራዊ ቡድን በታሪክ የማይረሳውን ገድል ያስመዘገበው ከዛሬ 57 ዓመታት በፊት ጥር 13/ 1954 ነበር። ሚኪያስ በቀለ ይህንን ፈር ቀዳጅና ለሌሎች ድሎች መነሻ…
የመጽሐፍት ቅኝት
አሜሪካዊያን ከ200 ዓመት በፊት እኛ አሁን የደረስንበት አደባባይ ላይ
‘የጀግንነት አርአያዎች’ በሚል ርዕስ በጆን ኤፍ ኬኔዲ ተጽፎ የነበረው የተሻገር ውቤ ትርጉም መጽሐፍ የአሜሪካን ፌዴሬሽን አንድ ላይ ለመጠበቅ ስለተደረጉ ተጋድሎዎች እንደሚተርክ የሚነግሩን ብርሃኑ ሰሙ፥ እኛም እየገጠመን ያለው ፈተና እነርሱ ከኹለት ምዕተ ዓመታት በፊት የገጠማቸው ፈተና ነው ይላሉ። አሜሪካዊያን…
ሰሚ ያጡ አዛውንቶች እና የሴራሊዮን እርስ በእርስ ጦርነት
በሴራሊዮን የእርስበርስ ጦርነት ላይ ታዳጊ ጦረኛ በነበረው እስማኤል ቢሀ የተጻፈውን ግለ ታሪክ፣ ሙሉጌታ ገብሬ “ታዳጊው ጦረኛ” በሚል ርዕስ ተርጉመውታል። ብርሃኑ ሰሙ ትርጉሙን አንብበው ቅምሻ በማካፈል፣ መጽሐፉ ለኛም መማሪያ ይሆናል ይላሉ። በሴራሊዮን የእርስበርስ ጦርነት ላይ ታዳጊ ጦረኛ በነበረው እስማኤል ቢሀ የተጻፈውን…